Wynagrodzenie chorobowe to po prostu pieniądze, które dostajesz, gdy nie możesz przyjść do pracy z powodu choroby lub innych ważnych powodów. To bardzo ważna rzecz w naszym systemie zabezpieczenia społecznego, bo dzięki niej masz wsparcie finansowe, kiedy jest ci najtrudniej i nie możesz pracować. Pamiętaj, że to pracodawca wypłaca ci to wynagrodzenie na początku twojej niedyspozycji – to taki pierwszy sygnał, że państwo o ciebie dba.
Czym jest wynagrodzenie chorobowe i komu przysługuje?
Czym właściwie jest wynagrodzenie chorobowe?
To świadczenie finansowe, które dostajesz za czas, kiedy nie możesz pracować z powodu choroby. Ale to nie wszystko! Dotyczy to też sytuacji, gdy musisz być na przykład w izolacji z powodu choroby zakaźnej, miałeś wypadek w drodze do pracy lub z niej, a także problemów związanych z ciążą. Krótko mówiąc, to rekompensata za pieniądze, których nie zarobisz, bo po prostu nie możesz wykonywać swojej pracy z przyczyn od ciebie niezależnych.
Kto w ogóle może liczyć na wynagrodzenie chorobowe?
Przede wszystkim osoby zatrudnione na umowę o pracę, które są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym. To oznacza, że twój szef odprowadza za ciebie składki chorobowe. Jeśli pracujesz na przykład na umowie zlecenie albo prowadzisz własną firmę, to zazwyczaj nie masz prawa do wynagrodzenia chorobowego. Ale spokojnie, możesz dostać zasiłek chorobowy, jeśli tylko dobrowolnie zgłosiłeś się do ubezpieczenia chorobowego i opłacasz składki.
Czy jest jakiś okres oczekiwania na wynagrodzenie chorobowe?
Tak, jest coś takiego jak „okres karencji” – zazwyczaj musisz przepracować nieprzerwanie 30 dni na ubezpieczeniu chorobowym, zanim nabierzesz prawa do wynagrodzenia chorobowego. Ale uwaga, jeśli wcześniej miałeś przerwę w ubezpieczeniu, a nie trwała ona dłużej niż 30 dni, to te okresy się sumują. Dzięki temu krótsze przerwy w zatrudnieniu nie sprawiają, że musisz wszystko zaczynać od nowa.
Jak obliczyć swoje wynagrodzenie chorobowe?
Skąd bierze się podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego?
Podstawę wymiaru, czyli kwotę, od której liczysz swoje chorobowe, stanowi twoje przeciętne miesięczne wynagrodzenie z okresu przed zachorowaniem. Zazwyczaj bierze się pod uwagę ostatnie 12 miesięcy, ale jeśli pracujesz krócej, to oczywiście liczy się faktyczny czas zatrudnienia. Ta podstawa jest pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne, które ponosisz – to razem około 13,71% twojej pensji brutto.
Jaka jest stawka procentowa wynagrodzenia chorobowego?
Standardowo wynagrodzenie chorobowe to 80% tej podstawy wymiaru. Czyli dostajesz 80% swojego średniego miesięcznego wynagrodzenia. Ale spokojnie, są sytuacje, gdy przysługuje ci 100% pensji – o tym powiem więcej za chwilę. Dzienną stawkę chorobowego wyliczasz, dzieląc podstawę przez 30 dni.
Czy możesz zobaczyć przykład takiego obliczenia?
Jasne! Wyobraź sobie, że twoje średnie miesięczne wynagrodzenie to 4000 zł brutto. Po odjęciu składek społecznych (13,71%) podstawa wymiaru wynosi mniej więcej 3451,16 zł. Dzieląc to przez 30 dni, otrzymujemy około 115,04 zł za jeden dzień. Następnie bierzemy 80% tej kwoty, co daje nam jakieś 92,03 zł za dzień choroby. Jeśli byłbyś chory przez 10 dni, dostałbyś 920,30 zł wynagrodzenia chorobowego.
Jak długo pracodawca, a jak długo ZUS wypłaca chorobowe?
Czy pracodawca płaci chorobowe bez końca?
Nie, pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe tylko przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym. Jeśli masz ukończone 50 lat, ten okres jest krótszy i wynosi tylko 14 dni w roku. Kiedy te limity miną, obowiązek przechodzi na Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), który zaczyna wypłacać ci zasiłek chorobowy.
Kiedy ZUS zaczyna płacić zasiłek chorobowy?
Po upływie tych pierwszych dni, za które płaci pracodawca (czyli po 33 dniach w roku kalendarzowym, a dla osób po 50. roku życia po 14 dniach), przechodzisz na zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS. ZUS wypłaca go z pieniędzy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zazwyczaj zasiłek chorobowy przysługuje przez 182 dni, a w naprawdę wyjątkowych sytuacjach nawet do 270 dni.
Kiedy dostaniesz więcej pieniędzy, czyli specjalne przypadki
W jakich sytuacjach dostaniesz 100% pensji na chorobowym?
Są sytuacje, kiedy należne ci jest 100% podstawy wymiaru. Dotyczy to między innymi okresu ciąży, a także sytuacji, gdy niezdolność do pracy jest wynikiem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W tych przypadkach podstawa wymiaru nie jest pomniejszana o składki społeczne, więc na twoje konto trafia po prostu więcej pieniędzy.
Czy za dni wolne od pracy też dostanę chorobowe?
Absolutnie tak! Wynagrodzenie chorobowe przysługuje ci również za dni wolne od pracy, które przypadają w trakcie twojego zwolnienia lekarskiego. Czyli jeśli jesteś na L4, to soboty, niedziele i święta też wliczają się do okresu choroby i są objęte świadczeniem. Pracodawca musi ci wypłacić wynagrodzenie za każdy dzień niezdolności, niezależnie od tego, czy jest to dzień roboczy, czy wolny.
Co musisz mieć, żeby dostać swoje chorobowe?
Czy elektroniczne zwolnienie lekarskie (e-ZLA) to podstawa?
Tak, kluczowym dokumentem jest oczywiście elektroniczne zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy, czyli e-ZLA. Choć w uzasadnionych przypadkach nadal można dostać wersję papierową. Pamiętaj, żeby od razu poinformować swojego pracodawcę o tym, że jesteś na zwolnieniu.
A co jeszcze może chcieć pracodawca albo ZUS?
Czasem, zwłaszcza gdy sprawę przejmuje ZUS albo gdy starasz się o zasiłek chorobowy, mogą przydać się dodatkowe dokumenty. Jeśli twój pracodawca zatrudnia mniej niż 20 osób i sam wypłaca zasiłek chorobowy, może potrzebować od ciebie formularza ZUS Z-3. To takie zaświadczenie płatnika składek, które zawiera szczegółowe dane o tobie i twoim zatrudnieniu.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o wynagrodzenie chorobowe
Czy na okresie próbnym też mam prawo do chorobowego?
Tak, nawet na okresie próbnym masz prawo do wynagrodzenia chorobowego, o ile spełniłeś wymóg 30-dniowego okresu „oczekiwania” na ubezpieczenie chorobowe. Okres próbny to po prostu czas zatrudnienia, za który odprowadzane są składki, więc jeśli jesteś objęty ubezpieczeniem, to możesz liczyć na to świadczenie.
Czy mogę pracować, będąc na L4 i pobierać chorobowe?
Generalnie nie, wykonywanie pracy zarobkowej na zwolnieniu lekarskim jest zabronione. Może to oznaczać, że stracisz prawo do wynagrodzenia chorobowego, a nawet będziesz musiał oddać pieniądze, które już dostałeś. Zwolnienie lekarskie służy do tego, żebyś doszedł do siebie, a podjęcie pracy jest sprzeczne z tym celem. Pracodawca lub ZUS mogą to skontrolować.
Jak liczy się chorobowe, gdy przepracowałem niepełny miesiąc?
Jeśli przepracowałeś tylko część miesiąca, na przykład przez chorobę, stosuje się odpowiednie przeliczenia. Podstawa wymiaru będzie ustalana proporcjonalnie do czasu pracy lub wyłącza się miesiące, w których przepracowałeś mniej niż połowę swojego obowiązującego czasu pracy. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji i okresu, z którego jest liczona podstawa.
Czy czas na chorobowym wlicza się do stażu pracy?
Tak, jak najbardziej. Okres, gdy pobierasz wynagrodzenie chorobowe, jest wliczany do twojego stażu pracy. Ma to znaczenie na przykład przy ustalaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego czy prawa do dodatku stażowego. To ważna informacja, bo czas choroby nie przerywa biegu twojego stażu pracy.
Czy chorobowe jest opodatkowane?
Tak, wynagrodzenie chorobowe traktuje się jak przychód ze stosunku pracy, więc podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Jest ono również oskładkowane tak samo jak twoja normalna pensja. Kwota, którą dostajesz na rękę, jest już pomniejszona o należne składki i zaliczki na podatek.
Podsumowanie: Co zapamiętać o wynagrodzeniu chorobowym?
Wynagrodzenie chorobowe to bardzo ważne wsparcie finansowe dla każdego pracownika w Polsce, gdy choroba uniemożliwia pracę. Pamiętaj, że pracodawca wypłaca je przez pierwsze 33 dni w roku (lub 14 dni, jeśli masz powyżej 50 lat) i jest to zazwyczaj 80% twojego średniego miesięcznego wynagrodzenia. Po tym czasie, jeśli nadal jesteś chory, ZUS zaczyna wypłacać ci zasiłek chorobowy. Aby w ogóle mieć prawo do tego świadczenia, musisz przepracować te obowiązkowe 30 dni na ubezpieczeniu chorobowym. Nie zapomnij też o elektronicznym zwolnieniu lekarskim (e-ZLA) – to podstawa do otrzymania pieniędzy.
Wpadaj na naszego bloga, żeby być na bieżąco z prawami pracowniczymi. Jeśli masz jakieś pytania dotyczące chorobowego albo czegokolwiek innego związanego z prawem pracy, śmiało do nas napisz!
Poszukujesz agencji SEO w celu wypozycjonowania swojego serwisu? Skontaktujmy się!
Paweł Cengiel
Cechuję się holistycznym podejściem do SEO, tworzę i wdrażam kompleksowe strategie, które odpowiadają na konkretne potrzeby biznesowe. W pracy stawiam na SEO oparte na danych (Data-Driven SEO), jakość i odpowiedzialność. Największą satysfakcję daje mi dobrze wykonane zadanie i widoczny postęp – to jest mój „drive”.
Wykorzystuję narzędzia oparte na sztucznej inteligencji w procesie analizy, planowania i optymalizacji działań SEO. Z każdym dniem AI wspiera mnie w coraz większej liczbie wykonywanych czynności i tym samym zwiększa moją skuteczność.
