Visual Basic, w skrócie VB, to taki język programowania stworzony przez Microsoft. Jest wysoki, obiektowy i – co ważne dla wielu – wywodzi się z języka BASIC. To oznacza, że jest naprawdę łatwy do nauczenia i czytelny, więc nawet jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z kodowaniem, powinieneś sobie z nim poradzić. VB jest mocno powiązany z tworzeniem aplikacji na Windowsa, a jego dwie główne wersje to VB.NET i VBA. I wiesz co? Mimo upływu lat, VB wciąż ma swoje zastosowania, zwłaszcza gdy trzeba zadbać o starsze systemy albo po prostu zautomatyzować jakieś powtarzalne zadania.
Skąd wziął się Visual Basic?
Historia Visual Basic zaczyna się pod koniec lat 80., kiedy to Alan Cooper stworzył prototyp narzędzia do wizualnego projektowania interfejsów, nazwanego „Tripod”. Prawdziwy przełom nastąpił dzięki Billowi Gatesowi, który dostrzegł ogromny potencjał w połączeniu tworzenia interfejsów metodą wizualną z niezwykle popularnym wtedy językiem BASIC. Efektem tej synergii była pierwsza wersja Visual Basic, która zadebiutowała w 1991 roku i od razu zdobyła rzesze fanów. Kolejne odsłony, takie jak VB2, VB3, VB4 i VB5, tylko umacniały jego pozycję, a prawdziwym hitem okazał się Visual Basic 6.0 z 1998 roku, który praktycznie zdominował rynek aplikacji biznesowych na Windowsa. Potem nadeszła era VB.NET – języka w pełni obiektowego, który stał się integralną częścią .NET Framework.
Jakie są kluczowe cechy i filozofia Visual Basic?
Visual Basic wyróżnia się kilkoma cechami, które na stałe wpisały się w jego DNA. Przede wszystkim jest to Zintegrowane Środowisko Programistyczne (IDE). Dzięki niemu masz pod ręką wszystkie potrzebne narzędzia, takie jak projektant formularzy, przybornik czy debugger, co przekłada się na Szybkie Tworzenie Aplikacji (RAD). Język bazuje na Programowaniu Zdarzeniowym (Event-Driven Programming) – kod reaguje na to, co robi użytkownik, na przykład na kliknięcia myszką czy naciśnięcia klawiszy. W przypadku VB.NET mamy do czynienia z pełną obiektowością, co oznacza wsparcie dla klas, dziedziczenia i polimorfizmu. Dodatkowo, VB.NET jest językiem silnie typowanym, co oznacza, że jest ściśle powiązany z całym ekosystemem .NET. To daje pewność i bezpieczeństwo tworzonym aplikacjom.
Gdzie Visual Basic znajduje swoje miejsce?
Przede wszystkim Visual Basic świetnie sprawdza się w tworzeniu aplikacji desktopowych na Windowsa, szczególnie przy użyciu VB.NET z Windows Forms lub WPF. To także znakomite narzędzie do budowania narzędzi biznesowych i użytecznościowych – jest po prostu prosty i efektywny. VB.NET może być używany także w aplikacjach webowych (dzięki ASP.NET) oraz mobilnych (za sprawą .NET MAUI). Ale nie zapominajmy o VBA (Visual Basic for Applications)! To on służy do automatyzacji zadań w pakiecie Microsoft Office, a jego najlepszym przykładem są makra w Excelu czy modyfikacje w Wordzie.
Dlaczego warto (albo nie warto) wybrać Visual Basic?
Visual Basic zawdzięcza swoją popularność kilku mocnym stronom. Na pewno łatwość nauki i czytelna składnia to coś, co pozwoliło na szybkie tworzenie aplikacji (RAD), zwłaszcza na Windowsie. Mocna integracja z ekosystemem Microsoftu (Windows, Office, SQL Server), intuicyjny model programowania zdarzeniowego i bogate możliwości IDE sprawiają, że jest to naprawdę efektywne narzędzie. Do tego dochodzi dobre wsparcie dla komponentów COM i możliwość pracy ze starszymi systemami.
Ale, jak to w życiu bywa, nie ma róży bez kolców. Visual Basic ma też swoje minusy. Wsparcie dla systemów innych niż Windows jest mocno ograniczone, zwłaszcza w porównaniu do takich języków jak Python czy Java. Może też wykazywać ograniczenia wydajnościowe w stosunku do języków niskopoziomowych, jak C++ czy C#. Często bywa postrzegany jako język dla początkujących lub do obsługi technologii legacy. Dodatkowo, zasoby nowoczesnych frameworków i narzędzi są mniejsze niż dla C#, a sam rozwój języka jest wolniejszy.
Oto małe podsumowanie wad i zalet:
- Zalety:
- Łatwość nauki i czytelna składnia.
- Szybkie tworzenie aplikacji (RAD).
- Silna integracja z produktami Microsoft.
- Intuicyjne programowanie zdarzeniowe.
- Bogate funkcje IDE.
- Wsparcie dla starszych systemów.
- Wady:
- Ograniczone wsparcie dla platform innych niż Windows.
- Potencjalne ograniczenia wydajności.
- Postrzegany jako język dla początkujących lub legacy.
- Mniej zasobów nowoczesnych frameworków niż dla C#.
- Wolniejszy rozwój.
Czy Visual Basic nadal ma znaczenie?
Obecnie Visual Basic .NET to stabilny język, wspierany przez Microsoft, choć tempo wprowadzania nowych funkcji jest raczej powolne. Jego główną rolą jest utrzymanie starszych systemów (legacy systems), które wciąż stanowią sporą część infrastruktury wielu firm. Chociaż rzadko jest wybierany do nowych projektów (około 2–3% w porównaniu do 30–35% dla C#), wciąż zajmuje wysokie miejsca, na przykład 7. pozycję w indeksie TIOBE. Trzeba jednak pamiętać, że utrzymanie starszych aplikacji w VB może być coraz trudniejsze ze względu na malejącą liczbę programistów znających ten język.
Werdykt ekspertów na temat Visual Basic
Eksperci zgodnie twierdzą, że Visual Basic pozostaje cennym narzędziem, jeśli mówimy o starszych systemach działających w środowisku Windows oraz o zadaniach automatyzacji, gdzie jego prostota i integracja z produktami Microsoftu są nieocenione. Podkreślają jednak znaczące ograniczenia techniczne, bezpieczeństwa i rynkowe, które sprawiają, że nie jest to optymalny wybór do tworzenia nowych, przyszłościowych rozwiązań. Zalecenie ekspertów jest jasne: jeśli myślisz o przyszłości swoich aplikacji, warto rozważyć migrację do nowocześniejszych języków, takich jak C#.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o Visual Basic
Czy Visual Basic 6.0 jest jeszcze wspierany?
Oficjalne wsparcie Microsoft dla Visual Basic 6.0 zakończyło się w 2008 roku. Chociaż aplikacje napisane w tym języku mogą nadal działać na nowszych systemach Windows, nie są już oficjalnie wspierane i mogą sprawiać problemy z kompatybilnością lub być bardziej podatne na zagrożenia bezpieczeństwa.
Czym różni się VB.NET od klasycznego Visual Basic (VB6)?
VB.NET to zupełnie przeprojektowany, w pełni obiektowy język, ściśle zintegrowany z platformą .NET. Klasyczny Visual Basic (VB6) był językiem proceduralnym, z inną architekturą i składnią. Przejście z VB6 do VB.NET wymagało w zasadzie przepisania dużej części kodu, a nie było prostą aktualizacją.
Czy dzisiaj warto uczyć się Visual Basic?
Nauka Visual Basic może mieć sens, jeśli planujesz zajmować się utrzymaniem starszych systemów lub tworzeniem skryptów automatyzujących zadania w pakiecie Microsoft Office (VBA). Jednak jeśli myślisz o tworzeniu nowych aplikacji i budowaniu kariery w nowoczesnym programowaniu, zdecydowanie bardziej opłaca się skupić na językach takich jak C#, Python czy JavaScript.
Czy Visual Basic nadaje się do tworzenia aplikacji mobilnych?
Tak, dzięki platformie VB.NET i frameworkowi .NET MAUI można tworzyć aplikacje mobilne na systemy Android i iOS. Jest to jednak znacznie mniej popularna droga niż tworzenie aplikacji natywnych w innych językach czy wykorzystanie popularniejszych frameworków cross-platformowych.
Jaka jest główna różnica między Visual Basic a VBA?
Visual Basic (w wersji .NET) to pełnoprawny język programowania służący do tworzenia samodzielnych aplikacji – zarówno desktopowych, jak i webowych. VBA (Visual Basic for Applications) to jego wersja, która jest wbudowana w aplikacje pakietu Microsoft Office (jak Excel, Word, Access) i służy głównie do automatyzacji zadań oraz tworzenia makr wewnątrz tych programów.
Poszukujesz agencji SEO w celu wypozycjonowania swojego serwisu? Skontaktujmy się!
Paweł Cengiel
Cechuję się holistycznym podejściem do SEO, tworzę i wdrażam kompleksowe strategie, które odpowiadają na konkretne potrzeby biznesowe. W pracy stawiam na SEO oparte na danych (Data-Driven SEO), jakość i odpowiedzialność. Największą satysfakcję daje mi dobrze wykonane zadanie i widoczny postęp – to jest mój „drive”.
Wykorzystuję narzędzia oparte na sztucznej inteligencji w procesie analizy, planowania i optymalizacji działań SEO. Z każdym dniem AI wspiera mnie w coraz większej liczbie wykonywanych czynności i tym samym zwiększa moją skuteczność.
