Raportowanie ESG – co to? Kompleksowy przewodnik po celach, wskaźnikach i przepisach

Raportowanie ESG to już nie fanaberia, ale ważny element współczesnego biznesu, który pokazuje, jak firma dba o zrównoważony rozwój. Chodzi o to, żeby zbierać, analizować i publikować informacje o tym, jak nasza działalność wpływa na środowisko, ludzi i jak sami się organizujemy. Coraz częściej traktujemy to nie tylko jako kolejny wymóg prawny, ale jako sposób na budowanie długoterminowej wartości firmy. W tym tekście zagłębimy się w to, czym właściwie jest raportowanie ESG, jakie są jego cele, jakie wskaźniki są ważne, jakie zasady obowiązują i co dalej z tym kierunkiem.

Czym właściwie jest raportowanie ESG? Kluczowe filary i definicja

Raportowanie ESG to proces, w którym firmy systematycznie zbierają, analizują i udostępniają dane dotyczące swojego wpływu na trzy kluczowe obszary: środowisko (Environmental), społeczeństwo (Social) oraz sposób zarządzania (Governance). Taki raport pokazuje, jak firma oddziałuje na przyrodę, jakie ma inicjatywy społeczne i jak sama sobą zarządza – od kwestii etycznych, przez zarządzanie ryzykiem, po przejrzystość działań. Dzięki temu można ocenić, na ile firma jest zaangażowana w zrównoważony rozwój i jak radzi sobie z ryzykami, które nie są bezpośrednio związane z finansami.

Podstawowe filary raportowania ESG to:

• Environmental (środowiskowy): Tu patrzymy na to, jak firma wpływa na naturę. Chodzi o emisje gazów cieplarnianych, zużycie energii i zasobów, gospodarkę odpadami, a także o ochronę bioróżnorodności i zasobów wodnych. Bardzo ważne jest też pokazywanie działań przeciwko zmianom klimatycznym.
• Social (społeczny): Ten filar zajmuje się wpływem firmy na ludzi i społeczności. Obejmuje to bezpieczeństwo i warunki pracy, prawa pracownicze, promowanie różnorodności i inkluzji w zespole. Istotne są też relacje z lokalnymi społecznościami, wpływ na dostawców i rozwój zawodowy pracowników.
• Governance (ład korporacyjny): Tutaj analizujemy wewnętrzne funkcjonowanie firmy. Wchodzi w to struktura zarządcza, praktyki, polityki etyczne, walka z korupcją, ochrona sygnalistów. Kluczowe jest też sprawne zarządzanie ryzykiem i otwartość wobec wszystkich, którym na firmie zależy.

W Polsce, jeśli chodzi o aspekty prawne, raportowanie ESG jest coraz bardziej uregulowane. Warto tu wspomnieć o dyrektywie CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która od 2024 roku nakłada obowiązek raportowania na większe firmy, spełniające określone kryteria. To rozwinięcie wcześniejszych wymogów NFRD i wiąże się z koniecznością stosowania międzynarodowych standardów, takich jak ESRS. Raport ESG jest ważny dla inwestorów, klientów, pracowników i innych grup zainteresowania, bo pokazuje zaangażowanie firmy w zrównoważony rozwój. Krótko mówiąc, raportowanie ESG pozwala firmom pokazać światu ich odpowiedzialność środowiskową, społeczną i zarządczą, a jednocześnie spełnić rosnące wymagania prawne i oczekiwania rynku dotyczące zrównoważonego rozwoju.

Jakie są kluczowe wskaźniki i standardy w raportowaniu ESG?

W raportowaniu ESG używamy wielu wskaźników – środowiskowych, społecznych i zarządczych. Na przykład, mierzymy ślad węglowy i emisje gazów cieplarnianych, zużycie energii i wody, ilość odpadów. W obszarze społecznym monitorujemy równość wynagrodzeń, rotację pracowników, politykę antykorupcyjną, przestrzeganie praw pracowniczych czy różnorodność w zespole. W kwestii ładu korporacyjnego raportujemy o etyce biznesu, transparentności i zarządzaniu ryzykiem.

Do raportowania ESG stosuje się także standardy. Najważniejsze w Europie to teraz Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS). Składają się one z 12 standardów, które dotyczą m.in. zmian klimatu, bioróżnorodności, wody, zarządzania pracownikami, ładu korporacyjnego i relacji biznesowych. Te standardy są powiązane z globalnymi ramami, takimi jak TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures) i ISSB (International Sustainability Standards Board), a także z popularnymi ramami GRI (Global Reporting Initiative). Celem jest to, żeby wszystkie dane były łatwiejsze do porównania i bardziej wiarygodne.

Struktura raportowania ESG zazwyczaj wygląda tak:

• Standardy przekrojowe: Dotyczą ogólnych strategii firmy, jej modelu biznesowego, sposobu zarządzania i wpływu na zrównoważony rozwój.
• Standardy tematyczne: Obejmują szczegółowe zagadnienia związane z filarami środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego.
• Standardy branżowe i specyficzne dla podmiotów: Uwzględniają odmienne potrzeby i ryzyka charakterystyczne dla poszczególnych sektorów gospodarki oraz wielkości przedsiębiorstw.

Podsumowując, raportowanie ESG opiera się na konkretnych kluczowych wskaźnikach ESG (KPI) oraz na ujednoliconych standardach raportowania ESG, które dbają o przejrzystość i zgodność z przepisami. Wszystko to ma na celu dostarczenie rzetelnych informacji o tym, jak firma wpływa na zrównoważony rozwój.

Jakie są korzyści i wyzwania związane z raportowaniem ESG?

Raportowanie ESG przynosi firmom sporo dobrego. Przede wszystkim poprawia reputację i buduje większe zaufanie wśród wszystkich, którym na firmie zależy – klientów, inwestorów czy partnerów biznesowych. To też świetne narzędzie do spełnienia rosnących wymogów prawnych i uniknięcia potencjalnych kar finansowych. Firmy, które rzetelnie raportują ESG, lepiej zarządzają ryzykami, zwłaszcza tymi związanymi ze środowiskiem, społeczeństwem i sposobem zarządzania.

Co więcej, zwiększa się transparentność i przejrzystość działań firmy, co przyciąga inwestorów i poprawia jej ocenę w niezależnych rankingach ESG. Sam proces raportowania często prowadzi do usprawnienia procesów biznesowych i zwiększenia efektywności, na przykład przez lepsze wykorzystanie zasobów, co przekłada się na oszczędności. Raportowanie ESG umożliwia też długoterminowe planowanie zmian w modelu biznesowym w duchu zrównoważonego rozwoju, a w efekcie pozwala zdobyć przewagę na rynku.

Nie da się jednak ukryć, że wdrożenie raportowania ESG wiąże się też z wyzwaniami. Firmy często mają problem ze zbieraniem i łączeniem danych ESG, które bywają rozrzucone po różnych działach. Dodatkowym utrudnieniem jest brak jednolitych standardów raportowania, co utrudnia porównywanie wyników. Samo wdrożenie systemu raportowania ESG to też spory koszt, zarówno finansowy, jak i angażający ludzi, co jest szczególnym obciążeniem dla mniejszych firm. No i wreszcie, kluczowe jest zapewnienie, żeby prezentowane dane były dokładne, wiarygodne i aktualne – żeby raporty nie były tylko formalnością, ale faktycznym narzędziem zarządzania.

Podsumowując, raportowanie ESG to strategiczne narzędzie, które pozwala firmom lepiej radzić sobie z ryzykiem, poprawiać reputację i zdobywać przewagę konkurencyjną. Trzeba jednak pamiętać o pokonaniu istotnych barier organizacyjnych i technicznych.

Jakie są regulacje ESG: CSRD i przyszłość raportowania (2025+)?

Największe zmiany w przepisach dotyczących raportowania ESG od 2025 roku to przede wszystkim znacznie szersze obowiązki raportowe, wynikające z dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i standardów ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Od 2025 roku raporty ESG będą musiały przygotować firmy, które spełnią określone kryteria wielkości – chodzi tu o duże spółki giełdowe, banki, zakłady ubezpieczeń oraz duże jednostki dominujące grup kapitałowych. Ten obowiązek będzie rozszerzał się stopniowo, obejmując także mniejsze firmy w kolejnych latach.

Kluczowe zmiany, które wprowadza CSRD, to:

• Większa transparentność i wymogi prawne: Raportowanie staje się bardziej szczegółowe, możliwe do porównania i zintegrowane z raportowaniem finansowym. Ma to pomóc w walce z tzw. „greenwashingiem”.
• Raportowanie wpływu w całym łańcuchu wartości: Obowiązek raportowania nie dotyczy już tylko własnej działalności, ale także wpływu dostawców i partnerów biznesowych. To znacząco zwiększa ilość danych ESG, które trzeba zebrać.
• Stopniowe wdrażanie obowiązków: Największe firmy zaczną raportować od 2025 roku, ale terminy dla innych mogą się przesunąć na lata 2027-2028. Wynika to częściowo z pakietu „Omnibus” i krajowych regulacji.
• Większe znaczenie automatyzacji i szkoleń: Firmy inwestują w systemy do zbierania danych ESG i podnoszą świadomość swoich pracowników, żeby sprostać nowym wymogom.
• Rozszerzone regulacje UE: Poza CSRD, ważne są też zmiany dotyczące mechanizmu CBAM (Mechanizm Dostosowywania Cen na Granicach z uwzględnieniem Emisji CO2) oraz Taksonomii Unijnej. To wszystko wpływa na zawartość raportów ESG.

Dodatkowo, coraz większą uwagę zwraca się na zagadnienia związane z etyką sztucznej inteligencji w kontekście ESG, a także na strategie gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), odnawialnych źródeł energii (OZE) i różnorodności, równości i integracji (DEI). Podsumowując, raportowanie ESG w świetle CSRD i ESRS staje się obowiązkiem obejmującym coraz więcej firm, z naciskiem na przejrzystość, porównywalność i rzetelność danych.

Jak raportowanie ESG wpływa na decyzje inwestycyjne i reputację firmy?

Raportowanie ESG ma ogromny wpływ na to, jak podejmowane są decyzje inwestycyjne i jak firma jest postrzegana przez wszystkich, którym na niej zależy. Firmy, które dobrze radzą sobie w obszarze ESG, łatwiej zdobywają kapitał i często mogą liczyć na lepsze warunki finansowania. Inwestorzy i instytucje finansowe coraz częściej biorą te kryteria pod uwagę przy lokowaniu środków. Transparentne i zgodne z przepisami raportowanie ESG pomaga obniżyć ryzyko inwestycyjne, w tym ryzyko reputacyjne, prawne i klimatyczne, co zwiększa odporność firmy na potencjalne kryzysy w dłuższym okresie.

Z perspektywy interesariuszy, raportowanie ESG poprawia reputację firmy, wzmacnia lojalność klientów i przyciąga talenty, szczególnie wśród młodszych pokoleń pracowników, którzy cenią zaangażowanie organizacji w zrównoważony rozwój. Przejrzystość danych ESG pozwala lepiej zrozumieć działalność przedsiębiorstwa i wpływać na jego strategię, co buduje wzajemne zaufanie. Wprowadzenie regulacji finansowych, takich jak wymogi ESMA i SEC, standaryzuje raportowanie ESG, ułatwiając inwestorom porównywanie firm pod kątem ich praktyk zrównoważonego rozwoju i uwzględnianie tych czynników w procesach decyzyjnych. W efekcie, raportowanie ESG staje się ważnym czynnikiem wpływającym na decyzje inwestorów, poprawiającym dostęp do kapitału i wzmacniającym pozytywne postrzeganie firmy przez wszystkich kluczowych interesariuszy.

Jaka jest przyszłość raportowania ESG: trendy i spostrzeżenia ekspertów?

Eksperci są zgodni – raportowanie ESG jest niezwykle ważne dla przyszłości biznesu. Staje się coraz bardziej obowiązkowe i wpływa na konkurencyjność firm oraz ich dostęp do finansowania. Wdrażanie zasad ESG, mimo obecnych wyzwań, stanowi fundament zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego zarządzania przedsiębiorstwami.

Oto kluczowe trendy i spostrzeżenia ekspertów dotyczące przyszłości raportowania ESG:

• Rosnący obowiązek i standaryzacja: Dyrektywa CSRD i standardy ESRS wprowadzają jednolite zasady raportowania, zwiększając porównywalność i wiarygodność danych. Temu towarzyszy obowiązkowy audyt.
• Wpływ na wyniki finansowe i reputację: Raporty ESG są coraz częściej postrzegane jako dowód na długoterminową wartość firmy, wpływając na możliwość pozyskania kapitału i relacje z inwestorami.
• Wyzwania wdrożeniowe i optymalizacja: Mimo początkowych kosztów i trudności w zbieraniu danych, wdrożenie raportowania ESG może przynieść korzyści w postaci lepszej organizacji i niższych kosztów w dłuższym okresie.
• Adaptacja regulacji: Unia Europejska dąży do uproszczenia i stopniowego wprowadzania wymogów, aby dostosować przepisy do możliwości firm, zwłaszcza mniejszych podmiotów.
• Oczekiwania w całym łańcuchu wartości: Nawet mniejsze firmy będą musiały dostarczać dane ESG ze względu na wymagania większych partnerów biznesowych, co zwiększa zasięg raportowania.

Dodatkowo, rośnie znaczenie takich obszarów jak etyka AI w kontekście ESG, strategie gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz promowanie różnorodności, równości i integracji (DEI). Eksperci postrzegają raportowanie ESG jako nieodwracalny element nowoczesnego zarządzania i kluczowy element zapewniający społeczną licencję na działalność firmy. Mimo wyzwań, standaryzacja i audyt są kluczowymi mechanizmami podnoszącymi wartość i wiarygodność raportów.

Podsumowanie

Raportowanie ESG to proces, bez którego współczesne przedsiębiorstwa dążące do zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego zarządzania nie mogą się obejść. Obejmuje ono kluczowe obszary: środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny, a jego wyniki są coraz ściślej regulowane, między innymi przez dyrektywę CSRD. Wdrożenie raportowania ESG, choć może stanowić wyzwanie, przynosi wymierne korzyści w postaci lepszej reputacji, większego zaufania interesariuszy, lepszego dostępu do kapitału i przewagi konkurencyjnej. To strategiczny kierunek rozwoju, który buduje długoterminową wartość firmy. Zachęcam Cię do rozpoczęcia lub kontynuowania działań w obszarze ESG, aby zapewnić swojej firmie stabilną i zrównoważoną przyszłość.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o raportowanie ESG

Kto jest zobowiązany do raportowania ESG w Polsce od 2025 roku?

Głównie duże przedsiębiorstwa, spółki giełdowe, banki i zakłady ubezpieczeń, a także jednostki dominujące grup kapitałowych, zgodnie z dyrektywą CSRD.

Jakie są główne różnice między NFRD a CSRD?

CSRD rozszerza zakres raportowania, wprowadza szczegółowe standardy ESRS i wymaga większej transparentności oraz audytu. NFRD było wcześniejszym, mniej rozbudowanym wymogiem.

Czy raportowanie ESG jest obowiązkowe dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP)?

Bezpośredni obowiązek dla MŚP jest przesunięty w czasie (częściowo na 2027-2028 r.), ale mogą one być zobowiązane do dostarczania danych dla większych partnerów biznesowych w ramach ich łańcucha wartości.

Jakie są najnowsze trendy w raportowaniu ESG?

Rosnące znaczenie tematyki etyki AI w kontekście ESG, strategii gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) i różnorodności, równości i integracji (DEI).

Czym są Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESRS)?

ESRS to zestaw 12 standardów stanowiących podstawę raportowania ESG w Europie w ramach CSRD, zapewniający szczegółowość i porównywalność danych w obszarach środowiskowym, społecznym i zarządczym.

 

Poszukujesz agencji SEO w celu wypozycjonowania swojego serwisu? Skontaktujmy się!