Podatek od pożyczki – co to? Wszystko, co musisz wiedzieć o PCC i PIT

Kiedy mówimy o podatku od pożyczki, najczęściej mamy na myśli Podatek od Czynności Cywilnoprawnych, czyli PCC. Dotyczy on zarówno pożyczek pieniężnych, jak i rzeczowych. W Polsce tak naprawdę wiążą się z tym dwa rodzaje podatków: wspomniany PCC i Podatek Dochodowy (PIT) od odsetek. Co ważne, główny ciężar opodatkowania w formie PCC spoczywa na Tobie, jeśli to Ty pożyczasz pieniądze lub rzeczy. Postanowiłem zebrać w jednym miejscu wszystko, co powinieneś wiedzieć na ten temat – jakie są stawki, kiedy trzeba zapłacić podatek, a kiedy można liczyć na zwolnienie. Przyjrzymy się też temu, co może Cię spotkać, jeśli zlekceważysz swoje zobowiązania. Zrozumienie tego to podstawa, żeby potem nie było niespodzianek z urzędem skarbowym. Wszystko opiera się tutaj na tak zwanej umowie pożyczki, która jest jakby fundamentem do naliczenia podatku.

Czym tak właściwie jest podatek od pożyczki (PCC)?

Definicja i zakres: które pożyczki musisz „oprocentować” podatkiem PCC?

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w przypadku umów pożyczek dotyczy sytuacji, gdy zawierasz umowę pożyczki pieniężnej albo rzeczowej z kimś innym, kto nie jest firmą pożyczkową ani bankiem, i to nie jest zwykła działalność gospodarcza. Chodzi o sytuacje, gdy pożyczacie sobie nawzajem, na przykład między znajomymi albo członkami rodziny. Jeśli pożyczasz od osoby fizycznej więcej niż 1000 zł, musisz zapłacić podatek PCC. Czasem pożyczkodawca, który nie jest instytucją finansową, może nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że też ma pewne obowiązki w tym tematem.

Kto musi zapłacić podatek PCC od pożyczki?

Jeśli zawierasz umowę pożyczki, to na Tobie, czyli na pożyczkobiorcy, spoczywa obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). To Ty otrzymujesz pieniądze lub rzeczy i to Ty musisz zadbać o to, żeby podatek został prawidłowo obliczony, zadeklarowany i wpłacony do urzędu skarbowego.

Stawka podatku PCC od pożyczki: ile to kosztuje i co się stanie, gdy tego nie zrobisz?

Standardowa wysokość podatku: jaka jest zwykła stawka PCC od pożyczki?

Zwykle od pożyczki płacisz podatek PCC w wysokości 0,5% jej wartości. Podstawą do naliczenia podatku jest kwota, którą faktycznie pożyczyłeś – czy to pieniądze, czy wartość rzeczy. Pamiętaj, że ten podatek nalicza się od kwot przekraczających 1000 zł, chyba że pożyczka jest zwolniona z tego obowiązku. Prosto mówiąc, jeśli pożyczasz 30 000 zł, to 0,5% tej kwoty musisz odprowadzić jako podatek.

Stawka sankcyjna: jaka kara czeka za spóźnienie lub brak zapłaty podatku PCC?

Jeśli nie zapłacisz podatku PCC od pożyczki w ustawowym terminie albo w ogóle go nie zgłosisz, możesz spodziewać się kary. To tak zwany podatek sankcyjny, który może wynieść nawet 20% wartości pożyczki! To poważna konsekwencja uchylania się od swoich obowiązków. Urząd skarbowy może to wykryć podczas kontroli i wtedy czeka Cię nieprzyjemna niespodzianka.

Zwolnienia z podatku PCC od pożyczki: kiedy możesz odetchnąć z ulgą?

Kiedy nie musisz płacić PCC od pożyczki?

Jest kilka sytuacji, kiedy umowa pożyczki nie podlega podatkowi PCC. Oto najważniejsze z nich:

• Pożyczki do 1000 zł: Jeśli pożyczasz od kogoś prywatnie kwotę nieprzekraczającą 1000 zł, to masz spokój. Taka pożyczka jest zwolniona z PCC i nie musisz jej nigdzie zgłaszać.
• Pożyczki między najbliższą rodziną: Pożyczki od rodziców, dzieci, rodzeństwa – generalnie najbliższych – mogą być zwolnione z PCC. Trzeba jednak spełnić pewne warunki i zgłosić pożyczkę do urzędu. Od 1 lipca 2023 roku limit dla takich pożyczek wynosi 36 120 zł. Pamiętaj, że musisz mieć dowód wpłaty (przelew, przekaz) i złożyć deklarację PCC-3.
• Pożyczki od instytucji finansowych: Kiedy pożyczasz pieniądze z banku, SKOK-u czy innej firmy pożyczkowej, zazwyczaj nie płacisz PCC. Te instytucje mają inne formy opodatkowania i zazwyczaj są zwolnione z PCC.
• Pożyczki na cele nieodpłatne: W niektórych przypadkach, jeśli pożyczka jest na cele, które nie generują dla Ciebie zysku, również możesz być zwolniony z PCC.

Pożyczki między najbliższą rodziną – co musisz wiedzieć, żeby skorzystać ze zwolnienia z PCC

Pożyczki w rodzinie to fajna sprawa i często można uniknąć dzięki nim podatku PCC. Ale uwaga, trzeba dopełnić kilku formalności! Przede wszystkim musisz mieć dowód wpłaty, czyli przelew bankowy albo przekaz pocztowy. Następnie, nawet jeśli kwota mieści się w limicie, musisz złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PCC-3. Obowiązek ten powstaje z chwilą podpisania umowy.

Od 1 lipca 2023 roku, jeśli pożyczasz pieniądze od tej samej osoby z najbliższej rodziny (np. od rodziców), a łączna kwota w ciągu trzech lat nie przekroczy 36 120 zł, jesteś zwolniony z PCC. Ale tylko pod warunkiem, że wszystko zgłosisz i udokumentujesz. Gdy przekroczysz ten limit, wtedy musisz zapłacić podatek 0,5%. Dlatego tak ważne jest, żeby wszystko skrupulatnie dokumentować i pamiętać o terminach.

Jak obliczyć i zgłosić podatek PCC od pożyczki?

Obliczanie podatku: jak krok po kroku policzyć, ile podatku PCC musisz zapłacić?

Obliczenie podatku PCC od pożyczki jest naprawdę proste. Wystarczy skorzystać z jednego wzoru: Kwota Pożyczki × 0,5% = Należny Podatek PCC. Czyli, jeśli pożyczyłeś 30 000 zł, to podatek wyniesie 150 zł (30 000 zł × 0,005). Jeśli pożyczka jest wypłacana w ratach, podatek płacisz od każdej kolejnej wypłaty, chyba że umowa stanowi inaczej i nie znasz od razu całej kwoty pożyczki. Wtedy płacisz od tego, co właśnie dostałeś.

Termin i sposób zapłaty: kiedy i jak trzeba zapłacić podatek PCC i złożyć deklarację?

Masz 14 dni na zapłacenie podatku PCC i złożenie deklaracji PCC-3. Ten czas liczy się od dnia, w którym zawarłeś umowę pożyczki, albo od dnia, w którym dostałeś pieniądze, jeśli stało się to później niż podpisanie umowy. Deklarację PCC-3 możesz złożyć na kilka sposobów: osobiście w swoim urzędzie skarbowym, wysłać pocztą lub zrobić to elektronicznie przez system e-Deklaracje. Urząd skarbowy, do którego składasz dokumenty, to zazwyczaj ten właściwy dla miejsca Twojego zamieszkania.

Czym jest deklaracja PCC-3?

Deklaracja PCC-3 to po prostu taki oficjalny formularz, w którym zgłaszasz zawarcie umowy pożyczki, od której trzeba zapłacić podatek PCC. Wypełniając ją, podajesz swoje dane, dane pożyczkodawcy, kwotę pożyczki, podstawę opodatkowania i oczywiście obliczoną kwotę podatku. To Twój dowód na to, że dopełniłeś obowiązku podatkowego.

Podatek dochodowy (PIT) od odsetek od pożyczki: kiedy i jak się go płaci?

Kiedy PIT ma związek z pożyczką?

Podatek dochodowy (PIT) nie dotyczy samej kwoty pożyczki, którą zwracasz, ale odsetek, które od niej zarabiasz. Czyli jeśli pożyczasz komuś pieniądze, to nie musisz płacić PIT-u od kwoty, którą Ci oddadzą. Ale jeśli udzielasz pożyczek jako swoje dodatkowe źródło dochodu (a nie jest to Twoja główna działalność gospodarcza), to od zarobionych odsetek musisz zapłacić podatek.

Stawka PIT od odsetek: ile procent z odsetek zabiera państwo?

Odsetki od pożyczek, które nie są prowadzone w ramach działalności gospodarczej, opodatkowane są 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Oznacza to, że jeśli zarobiłeś na odsetkach od pożyczki, musisz oddać państwu 19% tej kwoty. Pamiętaj, że zazwyczaj to Ty sam musisz rozliczyć ten dochód w swoim zeznaniu podatkowym, chyba że podatek został już pobrany przez inną instytucję.

Podsumowanie: najważniejsze rzeczy o podatku od pożyczki

Krótko mówiąc, podatek od pożyczki to głównie PCC, które płaci pożyczkobiorca. Standardowa stawka to 0,5%, ale jeśli nie zgłosisz lub nie zapłacisz, grozi Ci nawet 20% kary. Są oczywiście zwolnienia, np. dla pożyczek do 1000 zł lub między rodziną do 36 120 zł (ale trzeba pamiętać o formalnościach!). Podatek PIT w wysokości 19% dotyczy odsetek, nie samej pożyczki. Na załatwienie formalności związanych z PCC masz 14 dni.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o podatek od pożyczki w Polsce

Czy każda pożyczka podlega podatkowi PCC?

Nie, nie każda. Zwolnione są np. pożyczki do 1000 zł albo te między najbliższą rodziną, ale trzeba spełnić pewne warunki i limity kwotowe.

Kto płaci podatek PCC od pożyczki – ja czy ten, kto pożyczył mi pieniądze?

Podatek PCC płaci pożyczkobiorca, czyli osoba, która otrzymuje pieniądze lub rzeczy na podstawie umowy pożyczki.

Jaka jest stawka podatku PCC od pożyczki?

Zwykle to 0,5% od pożyczonej kwoty. Pamiętaj, że jeśli nie zapłacisz w terminie, może się to skończyć karą do 20% wartości pożyczki.

Czy pożyczki od rodziny są zwolnione z podatku PCC?

Tak, ale tylko pod pewnymi warunkami. Trzeba złożyć deklarację PCC-3, mieć dowód przelewu i nie przekroczyć limitu 36 120 zł od tej samej osoby w ciągu 3 lat (stan na 1 lipca 2023 r.).

Co grozi za niezapłacenie podatku PCC od pożyczki?

Może Cię spotkać kara podatkowa, nawet do 20% wartości pożyczki. To tzw. podatek sankcyjny.

Czy sama pożyczka podlega podatkowi PIT?

Nie, PIT dotyczy tylko odsetek, które zarobisz na pożyczce, jeśli nie jest to Twoja działalność gospodarcza.

Jakie są terminy zapłaty podatku PCC od pożyczki?

Masz 14 dni od daty zawarcia umowy lub otrzymania pieniędzy na zapłatę podatku i złożenie deklaracji PCC-3.

 

Poszukujesz agencji SEO w celu wypozycjonowania swojego serwisu? Skontaktujmy się!