Opłata solidarnościowa – co to? Wszystko, co musisz wiedzieć o podatku od milionerów

Pomyśl o opłacie solidarnościowej jako o dodatkowym obciążeniu, które państwo nakłada na osoby zarabiające naprawdę dużo – konkretnie, na tych, których roczny dochód przekracza milion złotych. Jej główny cel? Zwiększenie solidarności społecznej i wsparcie osób potrzebujących. Choć często słyszymy o niej jako o „podatku od milionerów” albo „trzecim progu podatkowym”, to tak naprawdę obowiązuje w Polsce od 1 stycznia 2019 roku. Główna idea jest prosta: zebrać więcej pieniędzy na ważne programy społeczne, szczególnie te skierowane do osób z niepełnosprawnościami.

Kto musi zapłacić opłatę solidarnościową?

Opłata solidarnościowa to specyficzna danina, inna niż zwykły podatek dochodowy. Naliczana jest od tej części rocznego dochodu, która przekroczyła milion złotych. Dlatego właśnie ludzie nazywają ją „daniną solidarnościową”, „trzecim progiem podatkowym” albo „podatkiem od milionerów”. Płaci ją każdy, kto osiągnął roczny dochód powyżej miliona złotych, niezależnie od tego, czy jest polskim rezydentem podatkowym, czy zagranicznym. Oblicza się ją jako 4% od kwoty dochodu, która wykracza poza ten milion. Co ważne, jest to całkiem osobne zobowiązanie, niezależne od standardowego podatku dochodowego.

Jakie są podstawy prawne opłaty solidarnościowej?

Jeśli chcesz wiedzieć, na jakiej podstawie prawnej opiera się opłata solidarnościowa, zajrzyj przede wszystkim do Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT). Konkretnie, chodzi o artykuły od 30h do 30i. Te przepisy szczegółowo określają, jak się ją nalicza i kto musi ją zapłacić. Oprócz tego, ta danina jest powiązana z Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym. Zgodnie z nią, opłata solidarnościowa zasila Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Kluczowe regulacje prawne wyjaśniają, kto ma obowiązek zapłaty, jaką stawkę zastosować, od czego liczyć podstawę naliczenia i w jakim terminie trzeba się rozliczyć. Ustawa o PIT jest więc głównym dokumentem, a ustawa o Funduszu Solidarnościowym określa, na co idą te pieniądze.

Jak obliczyć opłatę solidarnościową? Krok po kroku

Obliczenie opłaty solidarnościowej nie jest skomplikowane, jeśli skupisz się na swoim rocznym dochodzie. Oto, jak to zrobić:

1. Sprawdź wszystkie swoje dochody: Najpierw musisz zebrać informacje o wszystkich swoich dochodach, które są opodatkowane według ogólnych zasad ustawy o PIT. Chodzi tu na przykład o dochody z pracy, umów zleceń, działalności gospodarczej (rozliczanej na zasadach ogólnych lub liniowo), wynajmu czy zysków kapitałowych. Wyłączamy natomiast dochody opodatkowane ryczałtem czy kartą podatkową.
2. Odejmij przysługujące odliczenia: Od tej sumy dochodów możesz odjąć pewne rzeczy. Najważniejsze to składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), które sam zapłaciłeś. Jeśli masz straty z lat ubiegłych i możesz je odliczyć zgodnie z przepisami, również je uwzględnij.
3. Oblicz nadwyżkę ponad milion złotych: Po tych odliczeniach porównaj swój dochód z progiem miliona złotych. Musisz obliczyć, o ile Twój dochód go przekroczył.
4. Zastosuj stawkę 4%: Jeśli ta nadwyżka jest większa od zera, musisz od niej policzyć opłatę solidarnościową. Stawka wynosi dokładnie 4% od tej nadwyżki.
5. Zaokrąglij kwotę: Podstawę opodatkowania, czyli tę nadwyżkę, zaokrągla się do pełnych złotych. Robimy to tak samo, jak w przypadku podatku dochodowego: kwoty poniżej 50 groszy pomijamy, a od 50 groszy wzwyż zaokrąglamy w górę.
6. Termin płatności: Opłatę solidarnościową musisz zapłacić i złożyć odpowiednią deklarację (DSF-1) do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Przykład:
Pan Jan prowadzi firmę i dorabia sobie umową o pracę. W 2023 roku zarobił łącznie 1 800 000 zł. Po odjęciu składek społecznych (powiedzmy 50 000 zł) i uwzględnieniu straty z poprzednich lat (20 000 zł), jego dochód do opodatkowania wyniósł 1 730 000 zł. Nadwyżka ponad milion złotych to 730 000 zł. Opłata solidarnościowa wyniesie więc 4% z tej kwoty, czyli 29 200 zł.

Na co idą pieniądze z opłaty solidarnościowej?

Wszystkie pieniądze zebrane z opłaty solidarnościowej trafiają do Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (SFWON). Ten fundusz to kluczowe narzędzie państwa, które ma pomagać osobom z niepełnosprawnościami oraz seniorom. Pieniądze te mają różne zastosowania, a wszystko po to, by budować większą solidarność społeczną.

Główne cele, na które przeznacza się te środki, to:

• Dodatkowe świadczenia dla osób, które potrzebują stałej pomocy: Jeśli jesteś po 18. roku życia, masz orzeczenie o niepełnosprawności i nie radzisz sobie samodzielnie, możesz liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe.
• Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami: Fundusz finansuje projekty związane z rehabilitacją społeczną i zawodową, promuje aktywność tych osób i tworzy warunki do ich integracji ze społeczeństwem.
• Dodatkowe świadczenia dla emerytów i rencistów: Sporo pieniędzy przeznacza się na roczne dodatkowe świadczenia dla osób pobierających emerytury i renty, co stanowi wsparcie dla najstarszych.
• Programy zdrowotne i społeczne: Fundusz może też wspierać inne działania poprawiające jakość życia obywateli, w tym rozwój opieki zdrowotnej czy realizację programów społecznych.

Dzięki opłacie solidarnościowej, osoby o najwyższych dochodach dokładają cegiełkę do finansowania tych ważnych inicjatyw, wzmacniając system wsparcia społecznego w Polsce.

Opłata solidarnościowa a podatek dochodowy – o co chodzi?

Chociaż opłata solidarnościowa bywa nazywana „trzecim progiem podatkowym”, są między nią a zwykłym podatkiem dochodowym istotne różnice. Przede wszystkim, opłata solidarnościowa nie jest podatkiem dochodowym, ale odrębnym obciążeniem publicznoprawnym. To znaczy, że nie podlega tym samym przepisom co podatki dochodowe, a jej zasady wynikają z innych ustaw, głównie tej o Funduszu Solidarnościowym.

Co jeszcze ważne, opłata solidarnościowa nie jest kosztem uzyskania przychodów. Kwoty, którą zapłacisz, nie możesz odliczyć od swojego dochodu przy rozliczaniu podatku dochodowego. To zatem całkowicie niezależne zobowiązanie. Do tego dochodzi specyficzna podstawa naliczania (nadwyżka dochodu powyżej miliona złotych) i jasno określony cel – wsparcie funduszu celowego. W przeciwieństwie do podatku dochodowego, którego wpływy trafiają do budżetu państwa, tutaj pieniądze idą na konkretne cele społeczne. To taka forma wsparcia społeczeństwa przez dodatkowe obciążenie najbogatszych.

Wpływy z opłaty solidarnościowej i co dalej?

Od kiedy wprowadzono opłatę solidarnościową w 2019 roku, jej wpływy do budżetu państwa systematycznie rosną. Ministerstwo Finansów podaje, że przychody z tej daniny dynamicznie się zwiększają. W 2019 roku było to około 1,15 miliarda złotych, a w kolejnych latach ta tendencja się utrzymywała, osiągając w 2023 roku szacunkowo 1,75 miliarda złotych.

Ten wzrost wynika z dwóch głównych powodów:

• Coraz więcej osób przekracza próg miliona złotych: Po prostu coraz więcej osób fizycznych osiąga dochody powyżej miliona złotych rocznie. Szacuje się, że liczba osób zobowiązanych do zapłaty tej daniny wzrosła z około 27 600 w 2019 roku do około 40 000 w 2023 roku.
• Wzrost dochodów ogółem: Wyższy poziom zamożności społeczeństwa i inflacja sprawiają, że ludzie zarabiają więcej, co bezpośrednio zwiększa podstawę opodatkowania opłatą solidarnościową.

Poniższa tabela pokazuje, jak wyglądały wpływy i szacunkowa liczba podatników na przestrzeni lat:

Rok	Wpływy z daniny solidarnościowej (mln zł)	Szacunkowa liczba podatników
2019	1 150	~27 600
2020	1 300	–
2021	1 450	–
2022	1 600	–
2023	1 750	~40 000

Widać więc, że opłata solidarnościowa staje się coraz ważniejszym źródłem finansowania Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o opłatę solidarnościową

Czy opłata solidarnościowa to to samo co trzeci próg podatkowy?

Mimo że potocznie opłata solidarnościowa jest często określana jako „trzeci próg podatkowy”, to formalnie nie jest to podatek dochodowy. Jest to odrębna danina publiczna, która obowiązuje osoby fizyczne, jeśli ich roczny dochód przekroczy 1 000 000 zł. Stawka wynosi 4% od kwoty, o którą dochód przekroczył ten próg. W przeciwieństwie do podatku dochodowego, nie można jej odliczyć od dochodu ani uznać za koszt uzyskania przychodu.

Czy osoby prowadzące działalność gospodarczą opodatkowaną liniowo muszą płacić opłatę solidarnościową?

Tak, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą opodatkowaną stawką liniową (19%) mogą być zobowiązane do zapłaty opłaty solidarnościowej. Jeśli ich łączny dochód z wszystkich źródeł przekroczy 1 000 000 zł rocznie, muszą uiścić 4% daniny od nadwyżki ponad ten próg. Podstawa opodatkowania daniną solidarnościową uwzględnia dochody opodatkowane na zasadach ogólnych (skala podatkowa) oraz dochody z działalności gospodarczej opodatkowanej liniowo, po odliczeniu składek społecznych.

Jakie dochody nie są wliczane do podstawy opodatkowania opłatą solidarnościową?

Nie wlicza się dochodów, które są opodatkowane w sposób inny niż na zasadach ogólnych (skala podatkowa) lub podatkiem liniowym. Wyłączone są zatem między innymi dochody opodatkowane:

• Ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
• Kartą podatkową
• Na zasadach IP Box (preferencyjna stawka 19% lub 5% dla dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej)
• Zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów.

Kiedy mija termin płatności opłaty solidarnościowej za rok 2023?

Termin zapłaty opłaty solidarnościowej za rok 2023 upływa 30 kwietnia 2024 roku. Tak jak w poprzednich latach, danina ta jest rozliczana jednorazowo po zakończeniu roku podatkowego. Wraz z zapłatą należy też złożyć odpowiednią deklarację podatkową – DSF-1.

Czy można odliczyć opłatę solidarnościową od podatku dochodowego?

Nie, opłaty solidarnościowej nie można odliczyć od podatku dochodowego ani potraktować jako koszt uzyskania przychodów. Jest to odrębne obciążenie publicznoprawne, które trzeba uregulować niezależnie od podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Zapłacona kwota daniny solidarnościowej nie obniża ani podstawy opodatkowania, ani kwoty podatku dochodowego.

 

Poszukujesz agencji SEO w celu wypozycjonowania swojego serwisu? Skontaktujmy się!