Zastanawiasz się, ile możesz podarować albo otrzymać, nie martwiąc się o podatki? To ważne pytanie, bo przepisy dotyczące darowizn potrafią być zawiłe. Ale spokojnie, zaraz wszystko wyjaśnię.
Czym właściwie jest ten limit darowizny i dlaczego warto się nim zainteresować?
Mówiąc najprościej, limit darowizny to taka górna granica kwoty albo wartości, którą możesz przekazać lub otrzymać w ramach darowizny, zanim pojawi się obowiązek zapłaty podatku. W Polsce mamy różne takie limity i zasady, które mają przede wszystkim zapobiegać unikaniu płacenia podatków i dbać o przejrzystość transakcji finansowych. Głównym aktem prawnym jest tu Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Co ciekawe, przepisy dotyczące podatku dochodowego regulują odliczanie darowizn na cele charytatywne, a Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu dorzuca swoje obowiązki sprawozdawcze, zwłaszcza organizacjom.
Różne rodzaje darowizn i ich limity – co się dla kogo liczy?
Najbliższa rodzina a podatek od spadków i darowizn
Jeśli obdarowujesz kogoś z najbliższej rodziny (czyli tak zwaną Grupę Zero – to m.in. małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo), to masz dobrą wiadomość! Darowizny do pewnej kwoty są zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Warunek jest jeden: musisz to zgłosić w urzędzie skarbowym. Od 1 lipca 2023 roku kwota wolna od podatku od jednej osoby z tej grupy wynosi 36 120 zł. Pamiętaj też, że przez 5 lat możesz otrzymać od wszystkich darczyńców z tej grupy łącznie 108 360 zł. Zerknijmy wstecz – na przykład od października 2022 roku kwota wolna od jednej osoby była niższa i wynosiła 10 434 zł. A co, jeśli zapomnisz zgłosić darowiznę na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy? Niestety, może się okazać, że będziesz musiał zapłacić podatek na zasadach przewidzianych dla dalszych grup krewnych.
Dalsza rodzina i osoby spoza rodziny
Trochę inaczej jest, gdy obdarowujesz dalszą rodzinę (Grupa II – tu są np. rodzeństwo rodziców czy dzieci rodzeństwa). Od 1 lipca 2023 roku kwota wolna od jednej osoby to 27 090 zł, a łączna kwota wolnienia przez 5 lat to 81 270 zł. Z kolei dla osób niespokrewnionych lub dalszych krewnych (Grupa III) kwota wolna od jednej osoby wynosi 18 060 zł (stan na 1 lipca 2023 r.), a łączna kwota zwolnienia to 54 180 zł. Gdy te kwoty zostaną przekroczone, darowizna podlega już opodatkowaniu. Stawki podatku są różne w zależności od grupy i wartości darowizny, wahają się od 3% do 20%.
Darowizny dla organizacji i na cele charytatywne – tu liczą się inne zasady
Odliczenia od podatku dochodowego – co mogą zyskać darczyńcy?
Jeśli jesteś osobą fizyczną i przekazujesz darowiznę na cele pożytku publicznego, masz prawo odliczyć ją od swojego podatku dochodowego. Limit? Do 6% Twojego dochodu w danym roku podatkowym. Podobnie mają osoby prawne, czyli firmy. Dla nich limit jest wyższy – mogą odliczyć darowizny na cele pożytku publicznego do 10% swojego dochodu do opodatkowania. Ważne: odliczasz od podstawy opodatkowania, a nie od samego podatku. I pamiętaj, że odliczenie przysługuje tylko wtedy, gdy darowizna trafia do organizacji prowadzących działalność pożytku publicznego albo innych uprawnionych podmiotów, takich jak Publiczne Organizacje Dobra Publicznego (PBO).
Zwolnienia z podatku od spadków i darowizn dla organizacji
To naprawdę świetna wiadomość: darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego, niezależnie czy są krajowe, czy pochodzą z Unii Europejskiej, zazwyczaj są w pełni zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Dotyczy to zarówno darczyńcy, jak i organizacji otrzymującej darowiznę. Czyli taka darowizna nie tylko nie obciąża organizacji podatkiem, ale także nie wpływa na zobowiązania podatkowe darczyńcy w tym konkretnym podatku.
Kiedy organizacja musi ujawnić dane darczyńcy?
Organizacje mają obowiązek publicznego ujawnienia danych darczyńcy, ale tylko w określonych sytuacjach. Chodzi o jednorazową darowiznę od osoby prawnej, która przekracza 15 000 zł, albo jeśli suma darowizn od jednego darczyńcy w ciągu roku podatkowego przekroczy 35 000 zł. Dzięki temu można zapewnić większą przejrzystość finansowania organizacji pozarządowych.
Limity darowizn politycznych – tu zasady są sztywne
Jeśli chcesz wesprzeć partię polityczną, pamiętaj, że osoba fizyczna może przekazać w ciągu roku maksymalnie 64 000 zł. Te zasady, wraz z innymi dotyczącymi finansowania partii, znajdziesz w Ustawie o partiach politycznych. Ma to zapewnić transparentność i zapobiec nadmiernym wpływom. Przekroczenie tych limitów to już naruszenie prawa, które może mieć poważne konsekwencje – od kar finansowych po nawet kary więzienia.
Kiedy przekroczenie limitów staje się problemem?
Przekroczenie limitów, zwłaszcza tych dotyczących finansowania partii politycznych, wiąże się z karami i odpowiedzialnością karną, zgodnie z Ustawą o partiach politycznych. W przypadku darowizn podlegających podatkowi od spadków i darowizn, nadwyżka ponad kwoty wolne oznacza obowiązek zapłaty podatku, często wraz z odsetkami karnymi. Darczyńca, który przekazał zbyt dużo, aby odliczyć to od podatku dochodowego, po prostu nie może odliczyć tej nadwyżki. A pamiętajmy, że wszystkie darowizny podlegają zasadom przejrzystości i przeciwdziałania praniu pieniędzy – niedopełnienie obowiązków sprawozdawczych może skończyć się kontrolą i sankcjami.
Jakie darowizny nie kwalifikują się do odliczenia?
Darowizny przekazane bezpośrednio na rzecz osób fizycznych nie można odliczyć od podatku dochodowego. Co więcej, jeśli darowizna trafia do podmiotów zajmujących się produkcją lub handlem konkretnymi towarami, takimi jak alkohol, wyroby tytoniowe, paliwa, sprzęt elektroniczny czy metale szlachetne, również nie będzie można jej odliczyć. Chodzi o to, żeby wsparcie trafiało na cele społeczne i dobroczynne, a nie na działalność komercyjną.
Podsumowanie: o czym warto pamiętać?
Wiem, że to dużo informacji, ale zrozumienie limitów darowizn w Polsce jest naprawdę ważne, żeby potem nie mieć problemów z urzędem skarbowym.
- Rodzina: Pilnuj limitów kwotowych dla darowizn rodzinnych.
- Cele charytatywne: Pamiętaj o progach odliczeń od podatku dochodowego.
- Polityka: Ściśle przestrzegaj limitów dla darowizn politycznych.
- Dokumentacja: Zawsze dokładnie dokumentuj wszystkie transakcje i zgłaszaj darowizny na czas.
Jeśli masz do czynienia ze skomplikowaną sytuacją lub dużą kwotą darowizny, nie wahaj się skonsultować z doradcą podatkowym. Warto mieć pewność, że wszystko jest zgodne z prawem. Darowizny to świetny sposób na budowanie społeczeństwa i wspieranie rozwoju kraju.
Chcesz dokonać darowizny i mieć pewność, że wszystko jest w porządku z prawem? Skontaktuj się z naszymi ekspertami albo zerknij na nasze inne artykuły o finansach osobistych!
FAQ – najczęściej zadawane pytania o limit darowizny
Czy darowizny między małżonkami podlegają limitom?
Tak, darowizny między małżonkami, jako członków najbliższej rodziny (Grupa Zero w rozumieniu podatku od spadków i darowizn), są zwolnione z podatku do pewnej kwoty. Od 1 lipca 2023 roku jest to 36 120 zł od jednej osoby. Żeby w pełni skorzystać ze zwolnienia, trzeba oczywiście zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego.
Jakie są konsekwencje niezgłoszenia darowizny rodzinnej do urzędu skarbowego?
Jeśli nie zgłosisz darowizny rodzinnej, która przekracza kwotę wolną od podatku, do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy, darowizna ta może zostać potraktowana tak, jakby była dla dalszej grupy podatkowej. Obdarowany będzie wtedy musiał zapłacić należny podatek, a do tego mogą dojść odsetki karne.
Czy mogę odliczyć darowiznę przekazaną na rzecz zagranicznej organizacji charytatywnej?
Tak, jeśli tylko organizacja pochodzi z kraju Unii Europejskiej i spełnia określone warunki, które czynią ją równoważną polskim organizacjom pożytku publicznego, możesz ją odliczyć od podatku dochodowego. Upewnij się tylko co do szczegółowych przepisów i tego, jakie dokumenty musisz zebrać.
Czym różni się limit darowizny dla osoby fizycznej od limitu dla korporacji?
Limit odliczenia darowizny od podatku dochodowego jest inny dla osób fizycznych i dla firm. Osoby fizyczne mogą odliczyć darowizny do 6% swojego dochodu, natomiast firmy mają limit na poziomie 10% swojego dochodu do opodatkowania. W obu przypadkach mówimy o darowiznach na cele pożytku publicznego.
Czy darowizna w naturze podlega tym samym limitom?
Tak, darowizny w naturze traktujemy tak samo jak darowizny pieniężne. Obowiązują te same limity kwotowe i te same zasady zgłaszania do urzędu skarbowego. Wartość darowizny rzeczowej ustala się według ceny rynkowej.
Poszukujesz agencji SEO w celu wypozycjonowania swojego serwisu? Skontaktujmy się!
Paweł Cengiel
Cechuję się holistycznym podejściem do SEO, tworzę i wdrażam kompleksowe strategie, które odpowiadają na konkretne potrzeby biznesowe. W pracy stawiam na SEO oparte na danych (Data-Driven SEO), jakość i odpowiedzialność. Największą satysfakcję daje mi dobrze wykonane zadanie i widoczny postęp – to jest mój „drive”.
Wykorzystuję narzędzia oparte na sztucznej inteligencji w procesie analizy, planowania i optymalizacji działań SEO. Z każdym dniem AI wspiera mnie w coraz większej liczbie wykonywanych czynności i tym samym zwiększa moją skuteczność.
