Bezzwrotna pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej – co to? Poradnik

Mówiąc o „bezzwrotnej pożyczce” na start firmy, najczęściej mamy na myśli wsparcie finansowe, które w polskim systemie prawnym najczęściej przyjmuje formę albo dotacji, albo pożyczki z opcją umorzenia. Powiedzmy sobie szczerze – prawdziwa pożyczka zawsze musi zostać zwrócona. Ale dzięki różnym programom dotacyjnym albo pożyczkom z możliwością umorzenia, te pieniądze mogą zostać u Ciebie na stałe, jeśli tylko spełnisz pewne warunki. Skąd można je zdobyć? Najczęściej z Powiatowych Urzędów Pracy (PUP), Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) lub w ramach projektów realizowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Chodzi o to, by wspierać przedsiębiorczość i pomagać firmom się rozwijać, zwłaszcza tym na samym początku drogi. W tym artykule wszystko Ci dokładnie wyjaśnię.

Różnica między dotacją a pożyczką z umorzeniem – musisz to wiedzieć!

Zanim zaczniesz działać, ważne jest, żebyś dobrze rozróżniał dotację bezzwrotną od pożyczki z opcją umorzenia, bo te terminy często się mylą. Jeśli dostajesz prawdziwą dotację, na przykład z PUP albo PFRON, to pod warunkiem że będziesz prowadzić firmę przez określony czas (zwykle od 12 do 24 miesięcy), nie musisz jej zwracać. Takie dotacje mogą opiewać nawet na kwoty sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Co ciekawe, w przypadku dotacji, firmę rejestrujesz dopiero wtedy, gdy masz już zielone światło na przyznanie środków.

Pożyczki, na przykład te z popularnego programu BGK „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie”, to już zupełnie inna bajka. To środki, które trzeba oddać. Ale spokojnie, oprocentowanie jest śmiesznie niskie (zwykle około 0,25% rocznie!), a okres spłaty może trwać nawet siedem lat, z możliwością zawieszenia spłaty kapitału. Najlepsze jest to, że nawet połowę takiej pożyczki (choć też z limitem do 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia) możesz mieć umorzone, jeśli spłacisz resztę na czas i prowadzisz firmę przez wymagany okres. Pamiętaj też o innych formach wsparcia, które pojawiały się jakiś czas temu, jak granty z Tarczy Antykryzysowej – ale te były skierowane głównie do już działających firm, nie do świeżych startupów.

Gdzie szukać bezzwrotnego wsparcia na start firmy?

W Polsce jest kilka miejsc, gdzie możesz liczyć na pomoc finansową, jeśli chcesz zacząć własny biznes. Te opcje działają jako bezzwrotne wsparcie dla przedsiębiorców.

• Powiatowe Urzędy Pracy (PUP): Od lat oferują dotacje na założenie firmy z Funduszu Pracy. Mogą się o nie ubiegać zarejestrowani bezrobotni, którzy przedstawią dobry biznesplan i zobowiążą się do prowadzenia firmy przez co najmniej rok.
• Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK): Często we współpracy z innymi instytucjami, BGK realizuje program „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie”. To pożyczka z niskim oprocentowaniem, a dzięki możliwości częściowego umorzenia, może być naprawdę świetnym sposobem na finansowanie dla bezrobotnych, studentów na ostatnim roku czy osób z niskimi dochodami. Pieniądze można przeznaczyć na zakup sprzętu, towarów, a nawet na bieżące koszty.
• Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON): Osoby z niepełnosprawnościami lub ich opiekunowie znajdą tu pomoc. Programy PFRON działają podobnie jak te z PUP, ale są stworzone z myślą o specyficznych grupach, ułatwiając im start w biznesie.

Oprócz tych głównych graczy, warto też rozejrzeć się za różnymi programami unijnymi i lokalnymi inicjatywami – czasem można tam znaleźć dodatkowe finansowanie startupu.

Co musisz zrobić, żeby dostać te pieniądze?

Chcesz otrzymać bezzwrotne wsparcie dla przedsiębiorców w postaci dotacji lub pożyczki z umorzeniem? Zazwyczaj musisz spełnić kilka warunków. Po pierwsze, musisz mieć odpowiedni status. Najczęściej oznacza to bycie osobą bezrobotną lub poszukującą pracy, zarejestrowaną w urzędzie pracy. Czasami do gry mogą wejść studenci ostatniego roku studiów (jeśli jeszcze nie pracują na etacie) albo osoby z niskimi dochodami. Ważne też, żebyś przez ostatni rok nie prowadził własnej firmy – chodzi o to, by wspierać prawdziwe nowości.

Kluczową sprawą jest też dobry biznesplan. Musisz w nim dokładnie opisać swój pomysł, zrobić analizę rynku, przewidzieć, jakie będą przychody i koszty, no i zaplanować, jak będziesz się reklamować. Jeśli ubiegasz się o pożyczkę, musisz też pomyśleć o zabezpieczeniu jej spłaty. Oprócz biznesplanu, przygotuj też CV, zaświadczenia potwierdzające Twój status (np. z urzędu pracy) i listę planowanych wydatków wraz z harmonogramem. Banki i inne instytucje finansujące mogą też poprosić o dodatkowe zabezpieczenia spłaty pożyczki, takie jak poręczenie czy weksel. Pamiętaj, że wszystkie formalności związane z pożyczką niskooprocentowaną z opcją umorzenia od BGK (BGK Low-Interest Loan with Write-Off Option) muszą być dopięte na ostatni guzik.

Na co możesz wydać te pieniądze i jak się z tego rozliczyć?

Pieniądze z dotacji czy pożyczki na start można wydać na całkiem sporo rzeczy, ale wszystko zależy od regulaminu konkretnego programu. Zazwyczaj można kupić środki trwałe, czyli maszyny, urządzenia, narzędzia, sprzęt komputerowy. Bez problemu sfinansujesz też zakup towarów i surowców potrzebnych do produkcji czy sprzedaży. Często można też pokryć koszty związane z wyposażeniem miejsca pracy, pierwszymi zakupami do lokalu czy kosztami promocji i reklamy, na przykład stworzeniem strony internetowej.

Można też pokryć opłaty związane z samym założeniem firmy, czyli koszty rejestracji, pozwoleń czy licencji. Niektóre programy pozwalają też na szkolenia i doradztwo biznesowe, ale zazwyczaj tylko do pewnego procentu całej kwoty. Żeby się rozliczyć, musisz mieć faktury lub rachunki potwierdzające, że wydałeś pieniądze zgodnie z planem. Ważne, żeby wszystkie zakupy były zrobione w określonym czasie od momentu otrzymania finansowania. Instytucje, które przyznają dotacje, kontrolują, czy wszystko zostało wydane prawidłowo. Jeśli coś pójdzie nie tak, możesz zostać poproszony o zwrot pieniędzy. Szczegóły dotyczące tego, na co można wydać środki (Eligible Expenses), znajdziesz w dokumentach programowych, na przykład dla pożyczki BGK (BGK Low-Interest Loan with Write-Off Option).

Na co uważać, biorąc „bezzwrotne” pieniądze?

Choć wsparcie finansowe dla początkujących przedsiębiorców brzmi świetnie, warto wiedzieć o kilku pułapkach i ograniczeniach związanych z tzw. „bezzwrotnym” finansowaniem. Największe ryzyko to utrata tych pieniędzy. Jeśli nie spełnisz rygorystycznych warunków programu, na przykład nie będziesz prowadzić firmy przez wymagany czas – najczęściej minimum 12 miesięcy – Twoja dotacja lub pożyczka z umorzeniem może zamienić się w zwykły kredyt do spłaty, często z naliczonymi odsetkami.

Kolejna sprawa to sztywne zasady wydawania pieniędzy. Możesz je przeznaczyć tylko na konkretne cele, co utrudnia elastyczne reagowanie na niespodziewane sytuacje w biznesie. Poza tym, kwoty dotacji, choć wydają się spore, często nie wystarczają na pokrycie wszystkich kosztów uruchomienia i rozwoju firmy, co zmusza do szukania dodatkowych pieniędzy. Sam proces aplikacyjny bywa długi i skomplikowany, pełen biurokracji i dużej konkurencji. A po otrzymaniu pieniędzy, trzeba bardzo dokładnie prowadzić dokumentację i być gotowym na kontrole.

• Ryzyko zwrotu środków: Nie dotrzymasz warunków umowy (np. zamkniesz firmę za wcześnie)? Będziesz musiał oddać pieniądze.
• Ograniczenia w wydawaniu: Możesz wydawać tylko na to, co jest zapisane w regulaminie.
• Za mało pieniędzy: Czasem fundusze nie wystarczają na wszystko, co potrzebne na start.
• Długa i skomplikowana droga do wniosku: Wymaga czasu, cierpliwości i precyzji.
• Dokumentacja i kontrole: Musisz być zdyscyplinowany finansowo i administracyjnie.

Inne sposoby na zdobycie pieniędzy na Twój biznes

Jeśli „bezzwrotne” pożyczki czy dotacje nie są dla Ciebie albo po prostu ich nie ma, nie martw się. Jest kilka innych sposobów, żeby sfinansować swój startup. Jednym z nich jest kapitał wysokiego ryzyka (venture capital – VC). Tutaj inwestorzy (fundusze VC) dają pieniądze obiecującym startupom w zamian za udziały w firmie. To opcja dla biznesów z dużym potencjałem wzrostu, które chcą się szybko rozwijać. Zazwyczaj można dostać wtedy znacznie więcej pieniędzy niż z dotacji, ale trzeba oddać część kontroli nad firmą.

Crowdfunding, czyli zbiórki publiczne, to też popularna metoda. Polega na zbieraniu funduszy od wielu osób poprzez specjalne platformy internetowe. Można w ten sposób zdobyć pieniądze w zamian za nagrody albo udziały. Pożyczki społecznościowe (P2P Lending) pozwalają pożyczyć pieniądze od innych osób prywatnych, omijając banki. A jeśli potrzebujesz sfinansować konkretne rzeczy, jak maszyny czy samochody, leasing może być świetnym rozwiązaniem.

Firmy, które już coś zarabiają, ale potrzebują szybkiej gotówki, mogą skorzystać z faktoringu, czyli sprzedaży swoich niezapłaconych faktur. Jest też finansowanie oparte na przychodach (Revenue-Based Financing), gdzie spłata pożyczki zależy od przyszłych obrotów firmy. No i oczywiście tradycyjne kredyty bankowe i pożyczki dla mikrofirm, ale tu trzeba mieć dobrą zdolność kredytową i często jakieś zabezpieczenia.

• Venture Capital: dla firm z dużym potencjałem wzrostu, daje spore kapitały.
• Crowdfunding: pozwala sprawdzić, czy produkt się przyjmie na rynku i buduje społeczność wokół niego.
• P2P Lending: szybkie pożyczki od ludzi, często łatwiejsze do zdobycia niż w banku.
• Leasing: pozwala na finansowanie aktywów trwałych bez angażowania dużego kapitału własnego.
• Faktoring: zapewnia płynność finansową dzięki sprzedaży należności.

Podsumowanie: Czy warto zawracać sobie głowę „bezzwrotną” pożyczką na start?

Powiedzmy sobie szczerze, „bezzwrotna pożyczka” na start firmy, która najczęściej jest po prostu dotacją albo pożyczką z opcją umorzenia, może być naprawdę sporym wsparciem, jeśli myślisz o własnym biznesie. Największe plusy? Po spełnieniu określonych warunków (choć trzeba się ich mocno trzymać!) nie musisz oddawać pieniędzy, możesz pokryć najważniejsze koszty na starcie, a koszt finansowania jest zazwyczaj niski lub zerowy w porównaniu do zwykłych kredytów. Dodatkowo, takie programy często oferują też szkolenia czy doradztwo, co na początku jest nieocenione.

Ale jest też druga strona medalu. Te wszystkie rygorystyczne warunki, ograniczenia w wydawaniu pieniędzy, ryzyko konieczności zwrotu, długi proces aplikacyjny i duża konkurencja sprawiają, że trzeba się do tego dobrze przygotować. Naprawdę warto dokładnie przeczytać regulamin każdego programu, przygotować solidny biznesplan i realistycznie ocenić swoje możliwości. Ale jeśli podejdziesz do tego z głową, to może być naprawdę świetny sposób na start, który ułatwi Ci pierwsze kroki na rynku.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o bezzwrotną pożyczkę na rozpoczęcie działalności gospodarczej

Czy w Polsce faktycznie istnieje coś takiego jak w pełni bezzwrotna pożyczka na start firmy?

Wyjaśnienie: Określenie „bezzwrotna pożyczka” to bardziej potoczne określenie. Najczęściej chodzi o dotacje, które są bezzwrotne po spełnieniu warunków, albo o pożyczki, których część lub całość może zostać umorzona, jeśli spełnisz pewne kryteria, np. będziesz prowadzić firmę przez określony czas. Prawdziwa pożyczka zawsze zakłada zwrot pieniędzy.

Jakie są główne wymagania, żeby dostać takie bezzwrotne wsparcie na własny biznes?

Odpowiedź: Zazwyczaj musisz być osobą bezrobotną lub poszukującą pracy, zarejestrowaną w urzędzie pracy. Do tego potrzebujesz solidnego, realistycznego biznesplanu. Ważne też, żebyś nie prowadził działalności gospodarczej przez ostatni rok przed złożeniem wniosku. Czasem wymagane są też zabezpieczenia spłaty pożyczki.

Na co najczęściej można przeznaczyć pieniądze z bezzwrotnej pożyczki/dotacji na start firmy?

Odpowiedź: Najczęściej można je wydać na zakup maszyn, urządzeń i sprzętu, na towary handlowe i surowce, na marketing i reklamę (np. stronę internetową), pierwsze wyposażenie lokalu, a także na początkowe koszty operacyjne (np. czynsz, opłaty administracyjne) przez pewien czas.

Co się stanie, jeśli nie spełnię warunków umorzenia pożyczki (np. zamknę firmę wcześniej niż powinienem)?

Odpowiedź: Jeśli nie spełnisz warunków umorzenia pożyczki, najprawdopodobniej będziesz musiał oddać całość otrzymanych środków. Może to oznaczać konieczność spłaty całej pożyczonej kwoty wraz z odsetkami, które naliczane są od dnia jej wypłaty.

Czy można dostać bezzwrotną pożyczkę na rozwój firmy, która już działa?

Odpowiedź: Większość programów oferujących „bezzwrotne pożyczki” lub dotacje jest przeznaczona dla osób, które dopiero zakładają firmę. Ale istnieją inne formy wsparcia, na przykład dotacje unijne czy krajowe, które mogą pomóc już działającym firmom w ich rozwoju, w zależności od ich wielkości i branży.

Gdzie szukać informacji o aktualnych programach bezzwrotnego finansowania dla startupów?

Odpowiedź: Najlepszym miejscem są lokalne Powiatowe Urzędy Pracy. Warto też sprawdzić strony internetowe Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii – często publikują tam informacje o dostępnych środkach.

 

Poszukujesz agencji SEO w celu wypozycjonowania swojego serwisu? Skontaktujmy się!