Zatrudnienie pracownika to nie tylko wynagrodzenie brutto. W Polsce kluczową rolę odgrywają składki ZUS, które są nieodłącznym elementem każdej umowy o pracę. Wpływają one zarówno na to, ile pracownik dostanie „na rękę”, jak i na całkowite koszty, jakie ponosi firma. Dzielą się na te potrącane z pensji pracownika i te, które finansuje pracodawca. Przygotowaliśmy szczegółowe zestawienie stawek na 2024 i 2025 rok, bo warto wiedzieć, ile tak naprawdę kosztuje legalne zatrudnienie kogoś w naszym kraju.
Składki ZUS pracownika w 2024 roku – co schodzi z pensji brutto?
Kiedy dostajesz wypłatę, część Twojej pensji brutto od razu trafia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W 2024 roku są to:
- Składka emerytalna: To 9,76% kwoty, od której liczymy składki. Zazwyczaj jest to Twoje wynagrodzenie brutto plus ewentualne dodatki.
- Składka rentowa: 1,5% – naliczane na tych samych zasadach, co składka emerytalna.
- Składka chorobowa: Ciebie kosztuje 2,45% podstawy. Jest dobrowolna, ale w praktyce zazwyczaj jest potrącana.
- Składka zdrowotna: To 9% Twojego wynagrodzenia brutto, ale pomniejszonego o składki społeczne (emerytalną, rentową i chorobową), które też płacisz.
Człącznie składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalna, rentowa, chorobowa) to 13,71% podstawy. Pamiętaj, że podstawą jest wynagrodzenie brutto, do którego dolicza się premie czy wynagrodzenie za nadgodziny. W 2024 roku minimalne kwoty tych składek to odpowiednio: emerytalna 248,41 zł (lub 248,41 zł), rentowa 101,81 zł (lub 103,20 zł), a chorobowa 31,18 zł (lub 31,61 zł), zależnie od okresu. Czyli razem ze składką zdrowotną, pracownik odprowadza około 22,71% swojego brutto.
Składki ZUS pracownika w 2025 roku – czego możemy się spodziewać?
Dobra wiadomość jest taka, że w 2025 roku procentowe stawki składek społecznych, które płaci pracownik, nie zmienią się. Nadal będzie to: ubezpieczenie emerytalne – 9,76%, ubezpieczenie rentowe – 1,5%, oraz ubezpieczenie chorobowe – 2,45% podstawy wymiaru. Sumarycznie, składki społeczne to nadal 13,71% podstawy.
Największą zmianą, która wpłynie na faktyczne kwoty składek w 2025 roku, będzie wzrost minimalnego wynagrodzenia. Od stycznia przyszłego roku zapłacimy minimum 4666 zł brutto, a od lipca 4872 zł brutto. Ponieważ składki ZUS są naliczane procentowo, wyższa płaca minimalna oznacza wyższe kwoty potrącane z pensji pracownika, a także wyższe składki dla pracodawcy.
Chociaż procenty się nie zmienią, licz od wyższych kwot. Warto też obserwować ewentualne zmiany w przepisach dotyczących składki zdrowotnej, bo to ona potrafi namieszać w domowym budżecie. Wzrost płacy minimalnej w 2025 roku to dobra wiadomość dla wszystkich zarabiających najniższą krajową – otrzymają więcej, ale i więcej odprowadzą do ZUS.
Koszty ZUS po stronie pracodawcy – dodatkowe obciążenia
Pracodawca musi liczyć się z dodatkowymi kosztami zatrudnienia pracownika, które nie kończą się na wynagrodzeniu brutto. Oto, co jeszcze ponosi firma:
- Składka emerytalna: Pracodawca dopłaca kolejne 9,76% podstawy wymiaru.
- Składka rentowa: To dodatkowe 6,5% podstawy wymiaru.
- Składka wypadkowa: Jej wysokość jest różna i zależy od branży oraz ryzyka. Zwykle oscyluje wokół 1,67%, ale może sięgać od 0,67% do nawet 3,33%.
- Składki na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS): Razem to 2,45% podstawy wymiaru.
- Składka na FGŚP: To 0,1% podstawy wymiaru.
Te dodatkowe składki, wraz z częścią emerytalną i rentową pokrywaną przez pracodawcę, a także składkami na fundusze celowe, tworzą całkiem spory koszt. Przy pracowniku z pensją brutto 5000 zł, dodatkowe obciążenia pracodawcy (bez składki zdrowotnej) to mniej więcej 1100–1300 zł miesięcznie. Składka wypadkowa bywa nieprzewidywalna, a FP i FS oraz FGŚP to stałe, dodatkowe wydatki.
Całkowity koszt zatrudnienia pracownika – podsumowanie
Pełen koszt pracownika to jego wynagrodzenie brutto, składki ZUS potrącane z pensji i te, które płaci pracodawca. W 2024 roku pracownik oddaje z pensji około 13,71% na ubezpieczenia społeczne i 9% na zdrowotne. Pracodawca dokłada kolejne ok. 20-22% wynagrodzenia brutto na składki społeczne, wypadkowe, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i FGŚP.
Weźmy przykład pracownika z pensją brutto 5000 zł. Na rękę dostanie ok. 3600 zł, a pracodawca zapłaci łącznie 7000-7200 zł. Do tego dochodzą ewentualne koszty Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). W 2025 roku koszty mogą lekko wzrosnąć przez wyższą płacę minimalną.
| Składnik kosztu | Pracownik (% od brutto) | Pracodawca (% od brutto) |
| Składka emerytalna | 9,76% | 9,76% |
| Składka rentowa | 1,5% | 6,5% |
| Składka chorobowa | 2,45% | 0% |
| Składka wypadkowa | 0% | ok. 1,67% (zmienna) |
| Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy | 0% | 2,45% |
| FGŚP | 0% | 0,1% |
| Składka zdrowotna | 9% (od podstawy) | 0% |
| Człącznie (orientacyjnie) | ok. 22,71% | ok. 20-22% |
Uwaga: Składka zdrowotna naliczana jest od wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki społeczne.
ZUS a forma zatrudnienia: Umowa o pracę kontra umowa zlecenie
Sposób naliczania składek ZUS mocno się różni w zależności od tego, czy pracujesz na umowie o pracę, czy na zleceniu. Umowa o pracę jest zazwyczaj droższa dla pracodawcy, bo obejmuje pełen pakiet składek społecznych, wypadkowych, na FP i FS, a do tego dochodzą świadczenia pracownicze, jak płatne urlopy.
W przypadku umowy zlecenie, sytuacja wygląda tak:
- Jeśli umowa zlecenie jest Twoim jedynym żódłem dochodu, pracodawca odprowadza składki emerytalne, rentowe, chorobowe (dobrowolne), wypadkowe i zdrowotne. Koszty są wtedy zbliżone do umowy o pracę, zwłaszcza jeśli Twoje wynagrodzenie przekracza pensję minimalną.
- Są jednak wyjątki. Studenci do 26. roku życia są zwolnieni z większości składek ZUS, co znacznie obniża koszty dla pracodawcy. Podobnie osoby, które mają już umowę o pracę, mogą być inaczej rozliczane z umowy zlecenie.
- Jeśli masz kilka umów zlecenie u tego samego pracodawcy i łączny przychód przekracza płacę minimalną, zasady naliczania niektórych składek mogą się zmienić.
Umowa o pracę daje szerszą ochronę i świadczenia, ale jest droższa. Umowa zlecenie to często większa elastyczność i niższe koszty, szczególnie dla studentów. Zawsze warto sprawdzić konkretne zapisy, bo umowa o pracę nie zawsze jest tą najdroższą opcją.
Co wpływa na wysokość składek ZUS?
Najważniejszym czynnikiem jest oczywiście Twoje wynagrodzenie brutto. To od niego liczymy składki społeczne i zdrowotną. Im więcej zarabiasz, tym więcej płacisz. Kolejną sprawą jest minimalne wynagrodzenie – jeśli Twoja pensja jest niższa, składki i tak naliczane są od kwoty minimalnej.
Ważne jest też przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, które służy do prognozowania przyszłych zmian w systemie. I oczywiście forma zatrudnienia – umowa o pracę czy zlecenie – determinuje, jakie składki będziesz musiał odprowadzić. Dla firm liczą się też ich własne składki ZUS, które zależą od stażu firmy, formy prawnej i korzystania z ulg.
Prognozy kosztów ZUS na przyszłość: 2026 rok i dalej
Wygląda na to, że składki ZUS będą nadal rosnąć. W 2026 roku możemy spodziewać się kolejnych podwyżek. Prawdopodobnie wzrośnie podstawa wymiaru składek, co przełoży się na wyższe kwoty emerytalnych, rentowych i wypadkowych. Pracodawcy będą musieli się na to przygotować.
Szczególnie ważna może być sytuacja ze składką zdrowotną. Chociaż ostatnio próbowano ją stabilizować, w 2026 roku przewiduje się jej znaczy wzrost dla przedsiębiorców. To może być zapowiedź szerszych zmian w finansowaniu opieki zdrowotnej. Ciągły wzrost płacy minimalnej również będzie podnosił minimalne kwoty składek ZUS. Wzrost płac i ewentualne zmiany w przepisach ZUS sugerują, że koszty zatrudnienia będą nadal rosły. Warto śledzić doniesienia dotyczące prognoz składek ZUS na 2026 rok, żeby lepiej zaplanować finanse.
Podsumowanie
Zatrudnienie pracownika w Polsce to spory wydatek związany ze składkami ZUS. Dzielimy go na część, którą ponosi pracownik (z pensji) i pracodawca (dodatkowe składki). W 2024 i 2025 roku procentowe stawki składek społecznych są takie same, ale wyższa płaca minimalna oznacza wyższe faktyczne kwoty. Zrozumienie tych składek ZUS pracownika i obciążeń pracodawcy jest kluczowe dla planowania finansowego.
Pamiętaj, że koszty ZUS pracownika mogą się różnić w zależności od formy zatrudnienia, co omówiliśmy przy umowie o pracę i umowie zlecenie. Prognozy na przyszłość wskazują na dalszy wzrost tych kosztów, dlatego warto być na bieżąco ze zmianami w polskim prawie pracy i systemie ubezpieczeń. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy powinni wiedzieć, ile to wszystko kosztuje.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o koszty ZUS za pracownika
Ile procent wynagrodzenia brutto pracownika to składki ZUS w 2024 roku?
Pracownik w 2024 roku odprowadza około 13,71% swojego wynagrodzenia brutto na składki społeczne (emerytalną, rentową, chorobową). Do tego dochodzi 9% składki zdrowotnej, naliczanej od wynagrodzenia brutto pomniejszonego o składki społeczne. Człącznie pracownik płaci około 22,71% swojego brutto.
Kto płaci składkę wypadkową i składki na Fundusz Pracy?
Składkę wypadkową oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy w całości finansuje pracodawca. Nie są one potrącane z pensji pracownika, stanowiąc dodatkowy koszt zatrudnienia po stronie firmy.
Czy składki ZUS z umowy o pracę są wyższe niż z umowy zlecenie?
Zazwyczaj tak. Umowa o pracę wiąże się z pełnym pakietem składek społecznych, wypadkowych oraz świadczeniami pracowniczymi, co czyni ją droższą dla pracodawcy. Koszty ZUS umowa zlecenie mogą być niższe, zwłaszcza dla studentów do 26. roku życia lub osób posiadających inne tytuły do ubezpieczeń. Jednak w przypadku braku takich ulg, mogą być porównywalne lub nawet wyższe.
Czy składka zdrowotna jest liczona od całego wynagrodzenia brutto?
Nie. Składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru, którą stanowi wynagrodzenie brutto pracownika pomniejszone o kwoty składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalną, rentową, chorobową) finansowane przez pracownika.
Poszukujesz agencji SEO w celu wypozycjonowania swojego serwisu? Skontaktujmy się!
Paweł Cengiel
Cechuję się holistycznym podejściem do SEO, tworzę i wdrażam kompleksowe strategie, które odpowiadają na konkretne potrzeby biznesowe. W pracy stawiam na SEO oparte na danych (Data-Driven SEO), jakość i odpowiedzialność. Największą satysfakcję daje mi dobrze wykonane zadanie i widoczny postęp – to jest mój „drive”.
Wykorzystuję narzędzia oparte na sztucznej inteligencji w procesie analizy, planowania i optymalizacji działań SEO. Z każdym dniem AI wspiera mnie w coraz większej liczbie wykonywanych czynności i tym samym zwiększa moją skuteczność.
